Okul, kölelerden ibaret insan yığınları ve
düzene muhafız yetiştirmeye özgü bir
kurumdu. Din ise, halkı daha iyi istismar
etmek için bir araç; ahlâk koyunların
güdülmesine yardım eden bir sabır ilkesiydi.
Hiç şüphe yok ki, her zaman birtakım
vicdandan yoksun kimseler bulunur. Böyle
kimseler aynı zamanda dini kendi karanlık
siyasi görüşlerine alet ederler. Fakat şunu da
unutmamalı ki, dini veyahut mezhebi kendileri
için suiistimal edenler yüzünden, din ve
mezhepleri sorumlu tutmak mümkün değildir.
Bu adi kimseler, kendi adi içgüdüleri için
suiistimal edecekleri başka müesseseler
varsa, hiç çekinmeden onları da istismar
ederler.