İnsanda olup biten ve ona yön veren fikir ve düşünce oluşumlarını tam anlamıyla çözmek, onun psikolojik ve teolojik yönünü aydınlatmak bir araştırma gayreti olarak asırlar boyu veri toplamayı gerekli kılacak sabır gerektirmektedir. Sözü uzatmak istemiyoruz ama insanın hem fiziki hem de manevi dünyası tam bir muamma olarak bugün, bilimin önünde durmaktadır. İnsan hakkında yapılan her araştırma, onun hakkında bir karanlık noktayı aydınlatmakla birlikte, bilinenlerin ne kadar az olduğunu da ortaya koymaktadır. İnsan kendisinin olaylar karşısında ne kadar aciz olduğunu fark ettiği gibi, bundan sonraki geleceğini bilme konusunda da o kadar aciz ve bir o kadar çaresiz durumdadır. Bütün bunları Allah Teâlâ bir cümle ile özetlemekte ve: Hiç Yaratan bilmez mi? O, en ince işleri görüp bilmektedir ve her şeyden haberdardır.( Mülk, 67/13) buyurmaktadır. Bunca probleme rağmen bugün, insan varsa ve nesli devam ediyorsa ilahi bir koruma görmüş olması yanında, bütün peygamberlerin birlikte dillendirdiği ortak iman ve İslam ilkeleri sayesindedir.