İslam tarihini ve kültürünü hiç olmazsa genel hatlarıyla öğrenmek millî tarih terbiyesi alma lüzumunu duyan aydınlarımız için büyük bir ihtiyaçtır. Bu düşünceyle yola çıkan Köprülü, konuyu hiç bilmeyenlerin bile anlayabileceği genel bir İslam tarihi özetini, Bartholdun İslam Medeniyeti Tarihi adlı güzel eserinde buldu. Önce birkaç hatayı düzeltmek için konulan notlar ve eklemeler derken Köprülü, Batholdunkinden daha hacimli bir eser ortaya koymadan durmayacak; sonuçta ortaya tarihe son derece hâkim iki usta tarihçinin kaleminden küçük bir mücevher sayılabilecek bu kitap çıkacaktı. İslam kültürünün başlangıçta İran ve Yunan uygarlıklarıyla karşılaşmasının sonuçlarına yoğunlaşan kitap, ardından da olgunluk döneminin yaşanmasındaki Türk etkisini ayrıntılandırmaya girişiyor.