Genel olarak Şeyh Said ayaklanması olarak bilinen, ancak eylem planı ve orgütlenmesi Cibranlı Albay Halit'in öncülüğünde Erzurum'da Ekim 1920'de kurulan ve Kürt Bağımsizlığını amaç edinen gizli Azadi örgütü , tarafından yapılan Şeyh Said ayaklanması, Cumhuriyetin ilk yıllarında Musul'un (Kuzey Irak'ın) elden çıkmasına neden olmuştur.

Ayrıca, ayaklanmanın asıl planlayıcısının gizli Azadi örgütü olduğu gerçeği üzerinde pek durulmayarak, şeriat talepli ayaklanma-kıyam olarak nitelendirilerek, gerçeğin üstü bir şekilde örtülmuştür.

Şeyh Said ayaklanması üzerine serilen ölü toprağı kaldırılarak, ayaklanma tüm yönlleri ile incelenmeye çalışılmıştır.