Felsefe tarihinin 'Büyük Üstadı' olarak tanınan Ebu Ali İbn Sînâ, Şifâ Külliyâtı'nın ikinci kitabı olan Kategoriler isimli bu eserinde büyük ölçüde Meşşâî geleneği izleyerek Aristoteles'i şerh etmektedir. Bilindiği gibi insan zihninin söz söyleme kapasitelerini sistemli bir bütünlük içinde ortaya koyan Aristoteles, Kategoriler kitabında 'varlık' anlayışının bir gereği olarak, bütün varlıklar için kuşatıcı olan en genel söylenenleri/yüklenenleri incelemektedir. Bir felsefî yöntem olarak şerh geleneği içinde

Yorum Üzerine, el-İbâre, Aristoteles'in mantık külliyatının ikinci kitabı olan Peri Hermenias'a denk düşmektedir. Peri Hermenias Yunanca'da "Yorum Üzerine" anlamına gelir. el-İbâre ismi ise Peri Hermenias'ın Arapçaya lafzî olarak tercümesidir. Kitap, bütün yönleriyle önermeleri incelemektedir. Bu bakımdan önermenin temel unsurları olan isim, kelime (fiil) ve harfin ve hüküm bildiren bir söz olarak haberin tanımları değerlendirilmekte; önermeler arası ilişkiler ve önerme çeşitleri incelenmekte; Aristoteles

Büyük Türk-İslam filozofu İbn Sinâ'nın Oluş ve Bozuluş (el-Kevn ve'l-Fesâd) başlığını taşıyan bu eseri, filozofun eş-Şifâ isimli felsefe ve bilimler ansiklopedisinin doğa bilimleri alanındaki üçüncü kitabıdır. İlk iki kitapta doğa bilimleriyle ilgili problemleri inceleyerek diğer kitaplar için de geçerli olacak şekilde bu bilimlerin ilkelerini belirleyen İbn Sinâ, bu eserinde doğa bilimlerinin bir problemi olarak 'oluş-bozuluş' konusunu incelemektedir. İbn Sinâ konuyu ele alırken tıpkı Aristoteles'in de yap

Büyük Türk-İslam filozofu İbn Sînâ'nın Sema ve Âlem başlığını taşıyan bu eseri, filozofun eş-Şifâ isimli felsefe ve bilimler ansiklopedisinin Doğa Bilimleri alanındaki ikinci kitabıdır. Bu kitabında filozof, dört unsurun (toprak, ateş, hava ve su) dışında beşinci yalın unsura sahip olan semavi cismin hareketini ele almaktadır. Buna göre bu beşinci yalın unsur, yalın olduğundan dolayı, doğal döngüsel harekette bulunmakta ve âlemin merkezi konumundaki yerin üstünde hareket etmektedir. Sema ve Âlem'de İbn Sînâ

Sofistik Deliller, es-Safsata, Aristoteles'in Mantık (Organon) külliyatının altıncı kitabı olan Sophistici Elenchi'ye denk düşmektedir ki anlamı sofistik delillerin çürütülmesidir. İbn Sina ise konu olarak buna karşılık gelen elinizdeki kitabı Safsata olarak adlandırmıştır. Aslen filozofluk taslayan Sofist'lerin ileri sürmüş oldukları delillerden ve onların delillendirme tarzlarından adını alan 'Sofistik Deliller' kitabında İbn Sina, bu delillerin kuruluşunu, lafızda ve anlamda bulunan yanılgı ve yanıltmala

Büyük Türk-İslam filozofu İbn Sina'nın Topikler (Cedel) başlığını taşıyan bu eseri, filozofun eş-Şifa isimli felsefe ve bilimler ansiklopedisinin mantık bilimleri alanındaki altıncı kitabıdır. Mantığın beşinci kitabı olan II. Analitikler'e kadar olan kitaplarda 'mantığın genel ilkeleri', 'mantıksal/zihinsel kategoriler', 'terimler ve önermeler' ve mantıksal kıyas gibi konuları inceleyen İbn Sina, II. Analitikler?de ilkeleri, şartları ve çeşitleriyle 'burhan/kesin bilgi teorisini' işlemektedir. Burhan (II. A

Analitikler, diğer adıyla Kitâbu'l-Burhan, Aristoteles'in Mantık (Organon) külliyatının dördüncü kitabı ve felsefe tarihinin de ilk bilgi kuramı kitabı olan Analytica Posteriora'ya denk düşmektedir. 'Burhan' ise kesin kanıt anlamına gelen 'apodeiksis' kelimesinin Arapça'ya tercümesidir. İbn Sînâ kitapta kesin kanıtın nasıl elde edileceğini, onun ilkelerini ve çeşitlerini, kesin kanıtlara götüren yöntemin ne olduğunu ve doğru çıkarımlara vardıran doğru öncüllerin tümelliğini, zorunluluğunu, nasıl kurulması g

Şifa külliyatı İbn Sînâ'nın kendisinden önceki meşşai felsefe okulunun geleneklerini dikkate alarak yazdığı bir eserdir. Bu nedenle Porfiryus tarafından Aristoteles'in Kategoriler kitabına giriş olarak yazılan ve o­ndan sonra gelenek haline gelen İsagoji yazımını devam ettirmiştir. İsagoji Yunanca'da 'Giriş' anlamına gelir ve Arapça'ya yine aynı anlama gelen 'Medhal' kelimesiyle çevrilmiştir.Porfiryus, Aristoteles'in başta Topika (Cedel) ve Metafizik olmak üzere çeşitli eserlerinde yaptığı açıklamalardan h

Büyük Türk-İslam filozofu İbn Sina'nın 'Simâu't-tabîi' yani 'doğayı dinlemek' veya 'doğa bilimi üzerine konuşmalar' anlamını taşıyan Fizik başlıklı bu eseri, eş-Şifa isimli felsefe ve bilimler ansiklopedisinin doğa bilimleri alanındaki ilk ve en önemli kitabıdır. Esas olarak Aristo'nun Fizik'ini dikkate alan filozof, kendisinden önceki Aristo şarihlerinin bu bilim dalında ortaya koymuş oldukları felsefî yorumlamaları eleştirel bir süzgeçten geçirerek kendi özgün bilimsel fizik sistemini kurduğu bu eserinde

İbn Sînâ felsefesinin özeti olan el-İşârât ve't-Tenbîhât, bir açıdan onun felsefesine giriş olarak nitelenebilecek bir eserdir. İbn Sînâ, Müslümanların çeviriler vasıtasıyla karşılaştığı felsefî mirası bir kitap külliyat başlığı altında telif ve tasnif eden ilk filozoftur. Bu sebepledir ki felsefî birikim islam toplumunda eğitim ve öğretim yapılabilir bir niteliğe İbn Sînâ'nın eserleriyle kavuşmuş ve el-İşârât kitabı da geniş felsefî koleksiyonun temel disiplinlerini içeren üst düzey bir özetleme tarzında k

Metafizik, bütün ilimlerin ilkelerini temellendirmesi ve Gerçek Varlık hakkında bilgi vermesi bakımından felsefî ilimlerin zirvesinde bulunur. Platon ve Aristo'dan İslam dünyasına aktarılan ve Kindi, Farabi, İbn Sînâ, Gazali, İbn Rüşd gibi filozoflar tarafından geliştirilerek batıya aktarılan felsefi ilimler, teorik düşüncenin hem kaynağı hem de meyvesi olması bakımından metafizik etrafında şekillenir. Bu bakımdan metafizik, değişime konu olmayan gerçek varlıklar hakkında bilgi veren ilim olarak kabul edilm

· Müzik eserleri, müzik düşüncesi, ses ve sesin kaynağı · Müziğin tanımı, sesin ve sesin titizliğinin ve pestliğinin sebepleri · Uyumlu ve uyumsuz aralıklar · Aralıkların birbirleriyle birleştirilmesi ve ayrılması · Cins ve cinsin türlerine bölünmesi · İntikâl · Muvassal ve mufassal türleri · Dörtlüler, beşliler, altılılar. · Melodi kompoziyonu

Şifa kitabının içeriğinin tanıtılması İlimler ve mantık Mantığın konusu Mantığın yararı Tekil ve bileşik lafzın tarifi Tekil tümel lafzın beş kısma ayrılması Tür resimlerinin eleştirisi

Eşsesli (Müttefik), Eşit-anlamlı (Mütevatı), Ayrı (Mütebayin), Türemiş vb. Lafızlar Konuya Söylenen veya Söylenmeyen ile Konuda Bulunan veya Bulunmayanın Anlamının Açıklanması "Bir Konuda Mevcut Olma" Şeklindeki Araz Tanımının Açıklanması "Üzerine Söylenme" ve "içinde Var olma" Arasında Vuku Bulan Karışımlar ve Bunların Hangi Şeylere Götürdüğü "Tek Bir Şey Bir Yönden Araz Bir Yönden Cevher Olur" Şeklindeki Sözün Bozukluğu Cinsler ile .Bölücü ve Kurucu Fasılların İlişkisi; Bu On Yüksek Cinsin Anlaşılmas

Bu eser, Doğu İslam dünyasında, Kindi ve Fârâbî gibi büyük filozofların eserlerini gölgelemiş ve sonraki üst düzey bilimsel ve felsefi çalışmalara kaynaklık etmiştir. Bu yüzden İbn Sina felsefi ilimlerin gerçek kurucusu ve sistemleştiricisi anlamında eş-´Şeyhu´r-Reis´ unvanıyla anıla gelmiştir. Ayrıca Antik Felsefe mirası Filozofun kaleminde özgün genişliğine ulaştırılarak Batı dünyasına aktarılmıştır. 12. yüzyıldan itibaren Ortaçağ Latin dünyasına tercüme edilmeye başlanan bu külliyat Sufficientia olarak t

Büyük Türk-İslam filozofu İbn Sinâ'nın Oluş ve Bozuluş (el-Kevn ve'l-Fesâd) başlığını taşıyan bu eseri, filozofun eş-Şifâ isimli felsefe ve bilimler ansiklopedisinin doğa bilimleri alanındaki üçüncü kitabıdır. İlk iki kitapta doğa bilimleriyle ilgili problemleri inceleyerek diğer kitaplar için de geçerli olacak şekilde bu bilimlerin ilkelerini belirleyen İbn Sinâ, bu eserinde doğa bilimlerinin bir problemi olarak "oluş-bozuluş" konusunu incelemektedir. İbn Sinâ konuyu ele alırken tıpkı Aristoteles'in de ya

Şifâ projesinin mantık bölümünden yedinci kitap ´Sofistik Deliller´ kitabı çıktı! Orjinal adı ´Safsata´ olan kitap, Aristo´nun Sophistici Elenchi´ye denk düşmekte ve ´Sofist´lerin ileri sürmüş oldukları delilleri ve o­nların delillendirme tarzlarını incelemektedir. İbn Sinâ bu delillerin kuruluşunu, lafızda ve anlamda bulunan yanılgı ve yanıltmaları irdelemekte, yer yer Aristoteles´in Sofistika kitabına atıflar yaparak eksik ve yanlış anlaşılan konulara açıklık getirmektedir! Sofistik Deliller, es-Safsat

Bilindiği gibi İbn Sînâ, Simâu’t-tabîi (Fizik) kitabını dört bölümde (makalede) ele almaktadır. Paralel metin halinde tek bir ciltte yayınlamak büyük bir hacmi gerektireceği için, iki cilt halinde yayınlamayı uygun gördüğümüz bu kitabın birinci cildinde ‘Doğal Nesnelerin İlke ve Sebepleri’ ve ‘Hareket ve Onunla Birlikte Ele Alınanlar’ başlıklarını taşıyan ilk iki makaleyi yayınlamıştık. Şimdi ise ‘Doğal Nesnelerin Nicelikli Olmaları Yönünden Durumları’ ve ‘Doğal Durumların Arazları ve Birbirleriyle Bağıntıl

Felsefe, insanın doğa içinde kendi farkına varma süreciyle paralel giden uzun ve çetrefilli tarihinde, pek çok tanıma konu olmuş, farklı dönemlerde yeni tanımlar ve işlevler kazanmıştır. Bu tanımların en eskisi ve felsefeye adını vermesi bakımından da en meşhuru, insanın evrendeki konumunu, çaresizliğini, yalnızlığını, yetersizliğini, bir anlamda da trajik kaderini dile getirir: hikmeti sevmek. Eski Yunan’da bilgi ve hikmetin tanrılarda bulunduğuna ve hikmete sahip olmanın Tanrılara özgü bir hak olduğuna in

Büyük Türk-İslam filozofu İbn Sina’nın ‘Simâu’t-tabîi’ yani ‘doğayı dinlemek’ veya ‘doğa bilimi üzerine konuşmalar’ anlamını taşıyan Fizik başlıklı bu eseri, eş-Şifa isimli felsefe ve bilimler ansiklopedisinin doğa bilimleri alanındaki ilk ve en önemli kitabıdır. Esas olarak Aristo’nun Fizik’ini dikkate alan filozof, kendisinden önceki Aristo şarihlerinin bu bilim dalında ortaya koymuş oldukları felsefî yorumlamaları eleştirel bir süzgeçten geçirerek kendi özgün bilimsel fizik sistemini kurduğu bu eserind