Bugün Türkiye'deki tamâma yakın belli başlı devlet kurumları, kuruluşları, mahalli ve özel teşebbüsler, yüksek ve orta okullar, Sultan Abdülhamîd devrinde veya ondan az önceki ve az sonraki yıllarda kurulmuştur. Tamâma yakınında Fransa örneğinin izlendiğini söyleyebilirim. Millet Meclisi, Senato, Anayasa Mahkemesi (Şûrâ-yı Devlet Tanzîmât Dâiresi), siyâsî partiler, siyasal bilgiler ve hukuk fakülteleri, sivil ve artık Fransızca değil Türkçe eğitim yapan tıbbiye, İstanbul dışındaki imparatorluk şehirlerinde

Batılıların ısrarla Muhteşem Süleyman dediği, Cihan Hakanı birdevlet başkanının, bir imparatorluğu en az kusurla yönetişinin, devletadamlığında en parlak örnek oluşunun temel sırları nelerdi?Yılmaz Öztuna bu eserinde, Pax Ottomana'yı kuran ve dünyaya Osmanlıdüzenini kabul ettiren Sultan Süleyman Hân'ın siyasi ve askerî hayatını,benzerleriyle bile mukayese kabul etmez görülen hükümranlığını, onuKanunî yapan vasfını, başarılarına yön veren dehâsını anlatıyor.Kanunî Sultan Süleyman, bu işi tek başına yapmadı.

Sultan İkinci Mahmud; Orta Afrika ile Orta Avrupa arasında uzanan, hemen bütün eyaletleri tehlike altında bulunan, Türkiye tarihinin en büyük isyanı olan Mehmed Ali Paşa isyanının içinde, ordusunu kendisi lağv ve ilga etmiş, donanması İngiltere-Fransa-Rusya tarafından yakılmış, dağılmak üzere olduğu sanılan Osmanlı İmparatorluğuna yeni bir hayat verdi. Türkiyeyi, Türkistan ve Kafkasya hâline düşmekten kurtardı. Osmanlı İmparatorlunda Batılılaşma hareketlerine büyük bir ivme kazandırdı ve Tanzimatı hazırladı