Sûfîler velâyet ile halifelik arasındaki irtibatı ele alırken halifeliği "mânevî hükümdarlık şeklinde düşündüler. Allah'ın yeryüzündeki gerçek halifeleri velîlerdir. Allah, velîler vesilesiyle fiillerini icra eder. Hükümdarlığı izah ederken sûfîler velîleri; gavs, kutuplar, imamlar, bedeller (abdal), nakipler vs. olarak tasnif etmiş, her birinin görevinden söz etmiştir. Mânevî hükümdarlığın modeli meleklerdi. Hiç kuşkusuz âlemde gerçek ve tek mutasarrıf Allah'tır. Bununla birlikte Allah meleklerden ve onlar

Fakihler tövbenin şartlarından söz ederlerken geçmişe nedâmet, şimdiki hâlde hâli ıslah ve gelecek hakkında ise azim ve kararlılık şartını ileri sürerler. İbnü'l-Arabî bu şartlardan sonuncusuna itiraz eder ve yeni bir yorum ortaya koyar. İbnü'l Arabî tövbenin gelecekle ilgili kararlılık şartı bulunmadığını ve böyle bir düşüncenin "iddia" anlamına geleceğini söyler. Hâlbuki iddianın kendisi tövbe edilmesi gereken bir şeydir. İnsan gelecekle ilgili sadece iltica(sığınma) ve dua üzere olabilir. Kaderin neyi ge

Mârifet ve ilim arasında bazı farklar vardır. Mârifet insan için kullanılırken Allah'ın bilgisini ifade etmek üzere mârifet kelimesi kullanılmaz. Bunun sebebi mârifeti cehaletin öncelemiş olmasıdır. Tasavvufun gelişimiyle birlikte mârifet ile bilgi ayrımı sûfîleri geleneksel din âlimlerinden ayırt etmek üzere kullanılmıştır. Bunun başlıca sebebi mârifet ile zevk ve hâl arasındaki yakın irtibattır. Zevk veya hâl bilginin tarzı ve kesinliğiyle ilgili bir nitelemedir. İçselleştirilmiş bilgi için mârifet tabiri

Sûfîler Allah'ı tanımak ile nefsi tanımak arasındaki irtibatı "Kendini bilen Rabbini bildi. diye beyan edilen bir ilkeden(Hadis-i Şerif) çıkardılar. Tasavvuf, bilmek ile kemâl, olmak ve olgunluk arasındaki irtibatı dikkate alarak bilme sürecini nefsi terbiye süreciyle özdeşleştirdi. İnsan yetkinleştiği ölçüde kendini bilecek, varlıktaki yerini ve var oluş gayesini tanıyacak, bunu tanıdığı ölçüde Rabbine yaklaşacaktır. Bu yetkinleşme sürecinde insanın rehberi ise ilâhî isimlerdir. İlâhî isimler Allah hakkınd

Dünya hayatının geçiciliği, insanın anlam arayışı, benliğin anlamla insan arasında perde olması ve perdenin kâmil bir yol göstericinin ahlâkıyla ahlâklanmış irfan yolcusunun kemale ulaşması neticesinde aradan kalkışı gibi tasavvufi temaların yer yer rumuzlu bir dille, yer yer eşine ancak Yunus Emre'nin Divanında rastlanacak bir açıklıkla ifade edildiği şiirlerden oluşan bu divan, tasavvuf edebiyatının az bilinen şaheserlerinden birisidir.Gazeller, kasideler, murabbalar, muhammesler, müseddesler, ve koşmalar

Bir başkalık vardı Kız Kulesi'nde. Boğaz'da, yapılarda, camilerde, yollarda... Kulağımdan ruhuma hiç duymadığım musıkî nağmeleri simli ibrişimler gibi iniyor adeta bir sır dünyası tâ iliklerimde nakış nakış işleniyordu. Bu sesler nasıl da güzeldi... Göz alıcı, büyüleyici ve içten içe dağılan huzur dolu... Bir enteresanlık vardı bu seslerde, bu İstanbul'da. O kadar gezmiştim; ama bu kadar güzel hâlini hiç görmemiştim. İlhami Abi hafif bir tebessümle: - İşte şimdi anlamaya başladın. Artık sen de Rabbinle ta

Zekâtın amacı arınmak ve temizlenmektir. Bu emri yerine getiren Müslüman, kendisine ait olmayan bir malı fakire ulaştırır. Bu eylemde o sadece bir aracıyken mülkün sahibi sadece Allah'tır. Zekât vermek kadar önemli olan, kişinin mülkün sahibi olarak Allah'ı tanımasıdır. Zekât verirken insan mülkiyet duygusundan 'arınır' ve kendisini emanetçi olarak görür. Zekât vermeyi önceleyen bilgi insanın bütün malı ve mülkü hakkındaki genel tasavvurudur. Bu tasavvur insanın sahip olduğu her şeyi 'emanet' olarak görmesi

Tasavvuf, doğuşundan itibaren dikkatimizi insan ve insanın kemâli meselesine çekmiştir. Sûfilerin söz ve açıklamalarıyla birlikte kemâl ve insan terkibi günlük hayattaki kullanımdan soyutlanarak teknik bir ıstılah haline geldi ve Müslümanların arasında kullanılmaya başlandı. Belki sadece bu kavram üzerindeki değişimden İslam'daki nazari ve ameli düşüncenin seyri takip edilebilir. Önce ahlaki bir anlamla sınırlı olan kavram, zamanla daha derin ve metafizik bir muhteva kazanarak metafizik ilke anlamında yorum

İbnü'l-Arabî'nin bütün eserleri gibi Fütûhât-ı Mekkiyye' de soyut kavramlar ekseninde kurulmuş ve bir imkân veya ihtimalden söz eden bir kitap değildir. Fütûhât-ı Mekkiyye bir rical kitabıdır. İbnü'l-Arabî eserinde her neyden söz ediyorsa gerçekleşmiş bir şeyden söz ediyordur. Her makam ulaşılmış makamdır, her hal yaşanmış haldir ve her mertebe ulaşılmış mertebedir. Makamlar ve haller sahipleriyle kaimdir ve ortada boşluk söz konusu değildir. Her makamın sahibi bir 'adam' vardır ve makam o adamla bilinir.

Dünya bir tuz yüküdür insanoğlunun sırtında. Kimi yük, ağır belimizi büker, kimi aklın sınırlarını zorlar, kimi bu sınavda, nefesimizi keser... Bu zorlu sınav kulvarını kolaylaştıran tek güç duadır. Dua; kudret sahibini yardıma çağırmaktır, O'nu anmaktır, O'na yüreğimizle yazdığımız dilekçedir. Mutlaka cevap yazılan bir yakarıştır. Yeter ki yakarışın şeklini ve dozajını bilelim. Gel birlikte yakaralım! Öylesine tek düze, sıradan bir yakarış değil, istediğimizi alan yürekten bir yakarış olsun! Ne dersin? Om

Bu eser, Nakşibendî Tarîkati'ne mensûb olup Şeyhu'l-Ekber Muhyiddîn İbnü'l-Arabî'nin fikirlerinin iyi bir ta'k?bcisi ve şârihi olan Abdurrahmân Câmî'nin, vücûd ve vahdet-i vücûd meselelerini ele aldığı eserlerinden biridir. Eserlerinin büyük bir yekûnu manzûm olan müellifin, kendi nazmını şerh etmesiyle vücûd bulan bu eser, onun sâir manzûmlarında hangi teşbîh ya da mazmunla neyi kasdettiğine ışık tutuyor olması açısından pek mühimdir. Eserde temel olarak; Vâcibu'l-Vücûd, mevcûdâtın dereceleri, Hak Teâlâ iç

1318 tarihinde, Emir Hüseyin'in elçisi Şebüster'e gelir. On beş sorudan oluşan bir mektup taşımaktadır. O tarihte otuzlu yaşlarının henüz başında bulunan büyük âlim ve mutasavvıf Mahmud Şebüsteri hazretlerini aramaktadır. İçinde pek çok ulu zatın bulunduğu bir mecliste, Emir Hüseyin?in mektubunu açıp okumaya başlar. Büyük sufi soruların hepsine, derhal, aynı vezinde cevap verir. Bu hadiseden hayranlık içerisinde olan o ulu zatlar, verdiği bu cevapları genişletmesini ve manzum bir eser meydana getirmesini is

İBNÜ'L ARABÎ - GİRİŞ KİTABI Vâris-i Enbiyâ Halk ayn-ı Hak'tır, gözün varsa... Hak ayn-ı halktır, aklın varsa... İslam geleneğinin seyrinde Muhyiddin İbnü'l Arabî'nin ana bir unsuru temsil ettiği hiç şüphesiz bir gerçek. Yüzyıllardır sadece kitapları değil, hikmetinin nüfuz ettiği gelenek de Müslümanların dünyasını şekillendirmekte. Onu okumak başkadır, anlamak ise bambaşka Amerikalı İslâm profesörü William Chittick, dünyadaki en önemli İbnü'l-Arabî uzmanlarından birisi olarak İbnü'l-Arabî'nin dipsiz hik

Klasik Edebiyat ve Tasavvuf Tarihi alanlarında çok önemli yere sahip Abdülbâki Gölpınarlı, Mevlânânın her devirde ekmek su gibi ihtiyaç duyulan görüşlerini ve Mesnevî, Divan-ı Kebîr ve FîhiMâFîh gibi şaheserlerinden seçmeleri bu kitapta bir araya getiriyor. Şems-i Tebrizî'nin Konya'ya gelişinden önce Mevlânâ Celâleddin elli yaşlarında, olgun, ibadetle meşgul bir din âlimiydi. Medresede ders verir, camide vaaz eder, eli öpülür, duası alınır bir mürşiddi. O zamanlar Mevlânâ'da rindlik tamamıyla gizliydi ve

Aziz Dost! Bana uzun mektuplar yaz cümlesiyle sona eren nâmeniz elime geçtiğinde Muharrem ayı girmişti. Muharremin hüznü, Kerbelânın melâli ufkumuza gerilmişti Büyük şâirimiz melâli anlamayan nesle âşinâ değiliz demişti. Bütün İslâm âlemi bu elîm olayla haşir-neşir iken yeni bir kasırga daha geldi Kerbelâ üzerine ABDİngiltere başta olmak üzere savaş koalisyonu oluşturuldu. Kana susayan YYO (Yeni Yezid Ordusu) bombalamaya başlamıştı Hüseyinin memleketi Kerbelâyı, Rifâînin memleketi Basrayı, İmam-ı Azâmın, Ge

Seyyid Şerîf Cürcânînin en meşhûr eserlerinden biri olan Tarîfât, müellifin kendi zamânında aklî ve naklî ilimlerde kullanılan ıstılahların târiflerini ihtivâ eder. Asırlardan beri ilim tâliplerinin başucu eserlerinden biri olan bu kitapta, ondan fazla ilme âid iki binden fazla ıstılhın târîfi vardır. Kaynaklık husûsiyetini muhâfaza ettiğine inandığımız için yayınlamış olduğumuz elinizdeki bu eser, Tarîfâttaki ıstılahlardan sâdece tasavvufa âid olan iki yüz elli civârındaki açıklamanın tercümesidir. Istılah

Niyet: Allah'tan başkasına minnet etmemek. Dua: Ya Rabbi, ya Rabbi! Ey kendine güvenip sığınan kullarının işlerini en iyi yola koyan. Ey doğunun ve batının Rabb'i olan Allah'ım. Arkamızdan kuyumuzu kazanlardan, kem gözden, fitne fesat insanlardan, çekemeyenlerden sana sığınırız. Sen bizi her türlü şerden koru. Vekil olarak sen yetersin Allah'ım. Aşamadığımız her ne sıkıntımız varsa tek yardımcımız sensin. Ben senin kulunum sen benim Rabb'imsin. Sen bize kâfisin. Ben ölümsüz ve daima diri olana tevekkül ett

Tasavvuf düşüncesi, geçmişten günümüze kadar olan süreçte, Türk ve İslâm dünyasında bütün yönleriyle hayatı biçimlendirmede önemli bir fonksiyon icra etmiştir. Tek bir amaç doğrultusundaki bu fonksiyonunu tabiatı gereği çeşitli tarikatlar kanalıyla gerçekleştiren tasavvuf düşüncesi özellikle önde gelen şahsiyetleriyle sosyal hayatımızda derin izler bırakmıştır. Tarikat ehlinin hayatı toplumun ilgisini çekmiş, her kesimden insanlar için merak unsuru olmuştur. Tarih boyunca kurucular başta olmak üzere tarikat

Tasavvuf düşüncesi, geçmişten günümüze kadar olan süreçte, Türk ve İslâm dünyasında bütün yönleriyle hayatı biçimlendirmede önemli bir fonksiyon icra etmiştir. Tek bir amaç doğrultusundaki bu fonksiyonunu tabiatı gereği çeşitli tarikatlar kanalıyla gerçekleştiren tasavvuf düşüncesi özellikle önde gelen şahsiyetleriyle sosyal hayatımızda derin izler bırakmıştır. Tarikat ehlinin hayatı toplumun ilgisini çekmiş, her kesimden insanlar için merak unsuru olmuştur. Tarih boyunca kurucular başta olmak üzere tarikat